Propolis, sakızlı ve yoğun kıvamlı olan çiçek, tomurcuk ve bitkilerin sıvılarının, arılar tarafından toplanıp üretilen reçineli maddelerin geneline verilen isimdir. Bilinen diğer ismi “arı tutkalı” olarak adlandırılmaktadır.
Propolis nedir & Propolis tarihi ?
Yunanca’da giriş ve savunma anlamına gelen “pro” ve şehir anlamına gelen “polis” kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Arıların kovanını savunması ve hijyenini sağlaması için ürettiği bir madde anlamına gelir. Propolis, MÖ. 300’den beri halk tıbbında kullanılmaktadır. Propolis nedir sorusuna kısaca cevap vermek gerekirse eğer, arı üretimi maddelere verilen isimdir.
- Propolis, huş, kavak, çam, kızılağaç, söğüt, palmiye ağacı, gibi çok sayıda ağaç türünün yaprak tomurcuklarından işçi arılar tarafından toplanan kahverengimsi reçineli bir malzemedir.
- Propolis üretmek için arılar ayrıca bitkiler tarafından aktif olarak salgılanan veya bitkilerdeki yaralardan atılan materyalleri kullanabilir.
- Propolis, kovan parçalarını kaplamak ve kovandaki çatlakları kapatmak için arılar tarafından toplanan reçineli bir maddedir.
- Arılar, kovanda oluşan delikleri onarmak, kovanın ince kenarlarını güçlendirmek ve kovanın hava geçirmez veya savunmasını kolaylaştırmak için propolis kullanmaktadır.
- Propolis içeren besinler çoğunlukla ilaç veya gıda üretiminde karışımlar halinde yapılmaktadır.
- Propolis’te bulunan polifenoller olan flavonoidlerin, çevresel bitki ekolojisine bağlı olarak değişken olduğu bulunmuştur.
- Son zamanlarda, serbest radikallere karşı bağışıklık sistemini güçlendirici, antimikrobiyal özelliği ve anti-HIV etkileri dahil olmak üzere propolisin birçok biyolojik özelliği bulunmuştur.
- Propolis preparatının tıbbi uygulaması, kimyasal bileşimlerine ve botanik kökenlerine olan ilginin artmasına neden olmuştur.
Şu anki görüş, propolis preparatlarının kullanımının birçok sentetik ilaçtan daha güvenli ve daha az toksik olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Ancak propolis bileşenleri değişkenlik gösterdiği için propolisin standartlaştırılması bundan dolayı zordur.
Farmakolojik özelliklere sahip propolisin bazı kimyasal bileşenleri.
| Kimyasal Bileşikler | Tıbbi Özellikleri |
| Acacetin | Antienflamatuvar |
| Apigenin | Antienflamatuvar |
| Artepillin C | Antimikrobiyal |
| Kafeik asit fenetil ester | Antitümör aktivitesi |
| Krisin | Antimikrobiyal |
| Kafeik asit | Antifungal – Antiviral |
| Sinnamik asit | Antienflamatuvar |
| Dikaffeoilkinik asit türevleri | Karaciğer Koruyucu |
| Ferulik asit | Antienflamatuvar |
| Galangin | Antienflamatuvar |
| Gallik asit | Antienflamatuvar |
| Moronik asit | Anti-HIV |
| İzoferulik asit | Antienflamatuvar |
| Pinostrobin | Lokal anestezi |
“Her yıl birçok uluslararası makale farklı uluslararası dergilerde yayınlanmaktadır ve birkaç araştırmacı grubu dikkatlerini propolisin kimyasal bileşikleri ve biyolojik aktivitesine odaklamıştır.“
Bu geniş etki yelpazesi, propolis’i çeşitli klinik senaryolarda potansiyel bir aday yapmaktadır. Propolis hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde etkilerini doğrulamak için klinik çalışmalar da devam etmektedir.
Propolisin faydaları nelerdir ?
- Çok çeşitli biyolojik etkileri olması nedeniyle, propolisin faydaları son zamanlarda değer kazanmıştır. Hastalıkları iyileştirmek ve genel vücut sağlığını korumak için yiyecek ve içeceklerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Propolisin faydaları sayesinde, özel kimyasal bileşenleri, güçlü farmakolojik özellikleri ve düşük toksisitesi nedeniyle halk tıbbı olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Propolisin faydaları eski zamanlardan beri çeşitli amaçlar için antiseptik, antioksidan, antienflamatuar özelliklerinden dolayı kullanımı yaygınlaşmıştır.
- Diş macununda yer alan propolisin, ağızda bakteri oluşumunu azalttığı, diş etlerinde var olan bazı rahatsızlıkları iyileştirmeye yardımcı olduğu düşünülmektedir.
- Şimdiye kadar “Apis mellifera” tarafından toplanan propolis özlerinde çoğunlukla polifenol bileşikleri tanımlanmıştır. Polifenol bileşiklerin hastalıklara karşı koruyucu özelliği olduğu bilinmektedir.
- Propolis içeriğindeki diğer etken maddelerin adenovirüs ve influenza gibi virüslere karşı etkili olduğu bilinmektedir.
- Yapılan bazı araştırmalar da, propolisin soğuk algınlığı ve nezle gibi rahatsızlıkların iyileşmesine yardımcı olduğunu göstermektedir.
- Hücre büyümesini hızlandırdığı için cilt yanıklarının daha hızlı iyileşmesi sağlamaktadır.
- Propolisin içeriğinde yer alan flavonoid bileşiklerin, virüslere karşı etkin koruma sağladığı gözlenmmektedir.
- Propolisin yer aldığı preperatların yara iyileşmesinde rol oynadığı da bazı çalışmalarda ortaya çıkmıştır.
İLGİLİ YAZILARIMIZ
